- Ocena tradycji (a nie tylko kuchni) śląskiej w książce Pana Krzysztofa Żywczaka. Wiejska, miejska i górnicza kuchnia Górnego Śląska. Kuchnia miejska Cieszyna. Kuchnia arystokratyczno-myśliwska z Pszczyny. Więcej na temat tych trzech kuchni w książce Pana Krzysztofa Żywczaka: "Polska kuchnia regionalna". */
Witam,
- W książce Pana Krzysztofa Żywczaka przed omówieniem kuchni śląskiej znalazłem takie podsumowanie tradycji (nie tylko w zakresie jedzenia) Śląska: "Na wielokulturowym i zróżnicowanym Ślasku żywe są górnośląskie tradycje wiejskie i robotnicze, ale także miejskie w Cieszynie i myśliwskie w Pszczynie."1/
- Mieszkańcy Górnego Śląska musieli być samowystarczalni. Uprawiali zboża, warzywa (w tym przede wszystkim kapustę). Dietę uzupełniały kasze, nabiał. Hodowano drób, bydło, świnie, króliki i gołębie. Na przełomie wieków XIX i XX w żywieniu mieszkańców ziemiaki zajęły miejsce kasz.2/
- W XIX wieku nastąpił szybki rozwój przemysłu i wielu mężczyżn znalało zatrudnienie w kopalniach lub fabrykach. Nadal gospodarstwa domowe były samowystarczalne. Kuchnia górnośląska ukształtowała się w początkach XX wieku łacząc w sobie tradycję wiejską z tradycją miejską i górniczą. 2/
- Bardzo odmienna jest kuchnia mieszkańców Cieszyna.
- Przyczyna tego jest prosta: "..silny wpływ miały wzory płynac prosto z Wiednia, oddalonego od Cieszyna o niewiele ponad 280 km w lini prostej, a także z Czech" 3/ Kontakty z Wiedniem szczególnie rozwinęły się po objęciu rządów przez Habsburgów w Czechach (po 1526), ponieważ wtedy Księstwo Cieszyńskie wchodziło wtedy w skład Czech. Kuchnia cieszyńska jest to kuchnia miejska. 4/
- W Pszczynie z koleji ukształtowała się w XIX wieku kuchnia arystokratyczno-myśliwska. W XIX wieku po wygaśnięciu książęcego rodu poprzednich właścicieli Pszczyny przejęli ja Hochbergowie. Na zamku we Pszczynie w latach 1855-1907 rządził Hans Heinrich XI, który na cesarskim dworze w Berlinie miał godność Wielkiego Łowczego. Dlatego zajmował się on organizacją polowań w lasach pszczyńskich. Na tych polowaniach bywali władcy z całej Europy. Oczywiście po tych polowaniach najlepsi kucharze przrządzali dla gości smaczne potrawy przede wszystkim z dziczyny. Także dla gości najlepsi piekarze i cukiernicy przyrządzali smaczne wypieki: pieczywo i ciasta. 5/
- Więcej informacji na temat kuchni śląskiej znajdziecie Państwo w książce Pana Krzysztofa Żywczaka: "Polska kuchnia regionalna".
Strudel
z jabłkami. Apple strudel. Zdjęcie stockowe autorstwa pixmac.pl
Jest
to przykład wpływu w przeszłości kuchni wiedeńskiej na kuchnię
Cieszyna. Wtedy był to najpopularniejszy wypiek cieszyński.
/Podaję na podstawie strony 75 książki Pana Krzysztofa Żywczaka:
"Polska kuchnia regionalna"/
Są
to pierwsze strony okładki książki Pana Krzysztofa Żywczaka:
„Polska kuchnia regionalna”. Wydało ją Wydawnictwo SBM
w 2013 roku (górna okładka) i w 2014 (dolna okładka). Wydawnictwo
w 2014 roku wydało także ebook o tym samy tytule w wersji PDF.
W
tym poście przedstawiam Państwu kuchnię
śląską. W ksiązce oprócz przepisów kulinarnych znajdują
się barwne fotografie większości potraw.
Poniżej
cytuję Państwu kolejne rozdziały i podrozdziały wymienionej wyżej
książki:
„Kuchnia śląska”
{„Górny Śląsk” [„Śniadania”; „Obiady”;
„Kolacje”; „Obiady niedzielne”; „Menu na specjalne
okazje”]; „Cieszyn” [„Cieszyńskie specjały”]; „Pszczyna”;
„Zupy”
[ „Wywar jarzynowy”; „Wywar mięsno-jarzynowy”;
„Zakwas na żur z mąki owsianej”; „Zakwas na żur mąki
żytniej”; „Żur żeniaty”; Żur z tłuczonymi kartoflami”;
„Żur z maślanką”; „Wodzionka”; „Zupa piwna”; „Zupa
krem z kalarepy”; „Rosół z kury”; Ajntopf”];
„Potrawy
mięsne i półmięsne” [„Jaskólcze gniazda”;
„Schab sztygarski”; „”Kotlety schabowe w sosie śliwkowym”;
„Wieprzowina z gruszkami”; „Bigos śląski”; „Pieczeń
wieprzowa”; „Pieczeń z kminkiem i imbirem”; „Karminadle”
(kotlety mielone); Pieczeń huzarska”; „Garnuszek górniczy”;
„Rolady ryżowo-selerowe”; „Wołowina zapiekana z kartoflami”;
„Rolady grzybowe”; „Karminadle z królika”; „Rolady z
królika”; „Zapiekanka śląska”; „Wątróbka po gliwicku”;
„Płucka na kwaśno”; „Gołąbki z modrej kapusty”;
„Zapiekanka gospodarska”; „Zapiekanka z szynką i warzywami”];
„Potrawy z dziczyzny” [„Stek z sarny”; „Rolady z
sarniny”; „Stek z dzika”; „Migdałowa pieczeń z dzika”;
„Ziołowo-kartoflana zapiekanka z dzika”]; „Potrawy
z warzyw” [„Ciapkapusta”; „Ciapkapusta z grochem”;
„Modro kapusta do mięs”; „Placki kartoflane ze słoniną”;
„Placki kartoflane ze szpinakiem”];
„Potrawy
mączne” [„Kluski śląskie (biołe)”; „Kluski
czorne”; „Knedle bułczane do mięsa”; „Knedle z morelami”;
„Domowy makaron”];
„Potrawy
z ryb” [ „Słodko-kwaśny karp po śląsku”; „Tyskie
placki harynkowe”; „Siekane harynki”; „Harynki w śmietanie”;
„Harynki w musztardzie”];
„Maszkety”
[„Zista”; „Kokosowe niespodzianki”; „Bezy”; „Bekaliowe
śnieżynki”; „Orzeszki”; „Ciasteczka maślane z czekoladą”;
„Ciasteczka ryżowe”; „Kropki”; „Kruche ciasteczka”;
„Ciasteczka zbożowe”; „Murzynki”; „Rogaliki orzechowe”;
„ Rogaliki waniliowe”];
„Potrawy
świąteczne” [„Makówki”; Siemieniotka”; „Moczka
I”; „Moczka II”]}
- Objaśnienia:1/ Cytat ze strony 64 książki Pana Krzysztofa Żywczaka: "Polska kuchnia regionalna"
/Następny
post opublikuję w środę 15. kwietnia lub 16 kwietnia 2015 rano
2/
Opracowłem na podstawie stron 66-67 książki Pana Krzysztofa
Żywczaka.
3/
Cytat ze strony 74 książki Pana
Krzysztofa Żywczaka.
4/
Opracowałem na podstawie strony 74 książki Pana
Krzysztofa Żywczaka.
5/
Opracowałem na podstawie stron 76-77 książki Pana
Krzysztofa Żywczaka.
Pozdrawiam:
Ryszard
Roszkowski
Ps.*/
Bardzo przepraszam za opóźnienie opublikowania tego
postu.
Ryszard
Roszkowski
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz